CẢO THƠM LẦN GIỞ TRƯỚC ĐÈN
Tường thuật Lễ Khai Mạc
Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT toàn quốc lần thứ VI – năm 1967
(Trích bản “Tin Tức” số 4 của Đại Hội ngày 30/7/1967)
Sau hơn hai năm hoạt động, kể từ Đại Hội toàn quốc năm 1964, cũng là hai năm mà Giáo Hội đã trải qua nhiều biến cố, người ta tưởng rằng Phật Giáo đã tan rã, Phật Giáo không còn đủ tiềm lực để tiếp tục sứ mạng cứu nguy dân tộc và xứ sở. Phật Giáo không còn là một nơi duy nhất mà mọi người Việt Nam yêu nước đặt vào niềm tin, sau khi đã thực hiện dự tính muốn hủy diệt Phật Giáo bằng cuộc tàn sát đẫm máu vào mùa hè năm 66. Nhưng rồi, họ đã thất vọng khi nhìn thấy tận mắt trên 200 Đại Biểu áo lam khắp các tỉnh trên toàn quốc lũ lượt kéo về dự Đại Hội năm 67. Niềm tin lại bừng dậy trong lòng mọi người Việt Nam yêu nước và ai cũng nghĩ rằng: Sinh lực Phật Giáo vẫn mãi tiềm tàng trong mạch sống của dân tộc.
Lễ khai mạc Đại Hội toàn quốc năm nay được khai diễn vào đúng 8 giờ 30 ngày 29 tháng 7 năm 1967 ngay trước lễ đài trung tâm Đại Hội dưới sự chứng minh của Thượng Tọa Viện Trưởng Viện Hóa Đạo Thích Thiện Hoa.
Trên hàng ghế danh dự trước lễ đài được kiến trúc đơn giản nhưng công phu xác định khả năng chuyên môn của Gia Đình Phật Tử tỉnh Gia Định, ngoài Thượng Tọa Viện Trưởng còn có sự hiện diện của Thượng Tọa Tổng Thư Ký Viện Hóa Đạo; Thượng Tọa Tổng Vụ Trưởng Tổng Vụ Thanh Niên; đông đủ Quý Thượng Tọa, Đại Đức, Tăng Ni trong Hội Đồng Viện Hóa Đạo; các cấp lãnh đạo thuộc Giáo Hội; rất đông quan khách; ân nhân; đại diện các tôn giáo bạn; đại diện các đoàn thể: Thanh Niên, Sinh Viên, Học Sinh, Hướng Đạo; đại diện Sinh Viên Cư Xá Quảng Đức; Ban Chấp Hành Đoàn Nữ Sinh Phật Tử Gia Long…
Trước mặt quan khách, trên 200 Đại Biểu với y phục khả kính, dũng mãnh, lần lượt trình diện Thượng Tọa Viện Trưởng cùng quan khách dưới sự điều khiển hết sức linh động của anh Lương Hoàng Chuẩn.
Lễ thượng Phật kỳ và Đoàn kỳ vừa dứt, anh Võ Đình Cường – Trưởng Ban Hướng Dẫn Gia Đình Phật Tử Việt Nam thay mặt trên 100.000 Huynh Trưởng và Đoàn Sinh GĐPT toàn quốc trong bài diễn văn đọc trước Quan Khách và Đại Biểu, đã nói lên tất cả nổi khổ đau, cảnh lao lý chua chát mà GĐPT cùng chung chịu đựng từ Pháp Nạn 1966: “Hơn một năm nay, từ Pháp Nạn 1966, ngoài những khổ chung của đất nước và của Giáo Hội, GĐPT chúng tôi từ trung ương cũng như trên toàn quốc đã phải chịu nhiều nỗi gian lao tang tóc cho riêng mình…”
Đại Hội năm nay mặc dầu được tổ chức trong hoàn cảnh đau thương nhất của đất nước và Giáo Hội, nhưng số lượng Đại Biểu về tham dự lại đông hơn bao giờ hết, hơn cả Đại Hội năm 1964, là năm mà Giáo Hội hưng thịnh nhất. Để giải thích hiện tượng lạ lùng ấy anh Trưởng Ban nói: “Trước tiên chúng tôi nghĩ rằng đó là do truyền thống bất khuất của dân tộc: Càng bị đàn áp lại càng vươn lên mạnh. Càng gặp nhiều gian lao khổ cực lại càng hăng chí tiến thủ…” Ngỏ lời với Đại Biểu, anh Trưởng Ban với giọng nói đầy cảm động nhớ thương, nhắc lại sự ra đi trong cuộc hành trình vĩnh viễn của số đông anh chị em; sự ra đi trong cảnh lưu đày khổ ải của một số khác mà hôm nay không thể quây quần bên nhau trong niềm hân hoan gặp gỡ sau bao tháng năm lao lý khốn khổ. Nhắc lại không chỉ để cho chúng ta nhớ thương khóc lóc, mà muốn gợi lại thật đầy đủ hình ảnh hy sinh cao cả cho lý tưởng, hình ảnh ấy luôn luôn hiện diện trong lòng chúng ta và không cho phép chúng ta phản bội sự hy sinh trong bất cứ hoàn cảnh nào. Nhắc lại để xác định trách nhiệm của những người còn sống phải làm gì để khỏi phụ lòng những người đã đi vào cuộc hành trình vĩnh viễn ấy.
Trong khung cảnh trang nghiêm của buổi lễ khai mạc, anh Trưởng Ban đã trịnh trọng nhắc lại lý tưởng của GĐPT sau nhiều lần nhắc nhở trong đời làm Huynh Trưởng: đó là lý tưởng đào tạo những Phật Tử chơn chính để góp phần xây dựng xã hội trên nền tảng Phật Giáo; với lý tưởng ấy GĐPT đã trải qua bao thăng trầm của lịch sử dân tộc, trải qua bao khổ đau cho lý tưởng mãi mãi trường tồn bất diệt.
Thượng Tọa Tổng Vụ Trưởng trong lời giáo từ ban cho Đại Biểu đã khẩn thiết nêu lên mối nguy cơ của đất nước hiện tại, đó chính là sự phân hóa đổ vỡ của nền phong hóa nước nhà; sự bại hoại của nền văn hóa dân tộc mà nguyên nhân chính là ảnh hưởng ngoại lai, hay nói khác hơn đó chính là sự vong bản. Sự ra đời và sự hiện diện của tổ chức GĐPT hơn ba mươi năm nay trên đất nước này đã cứu vãn được phần nào mối nguy cơ ấy. Thành quả mà GĐPT thâu đạt được trong sứ mạng cứu nguy dân tộc, xây dựng xã hội chính là nhờ ở đức tính hy sinh cao cả, tinh thần vị tha, cứu khổ và lòng quả cảm bất khuất của Huynh Trưởng và Đoàn Sinh khắp toàn quốc. Thượng Tọa Tổng Vụ Trưởng đặc biệt chú ý đến sự hiện diện của phái đoàn Miền Vĩnh Nghiêm và hết lời ca ngợi tinh thần đoàn kết của Đại Gia Đình Phật Tử Việt Nam. Chẳng riêng gì Thượng Tọa mà chắc hẳn những ai đã tham dự lễ khai mạc hôm nay đều hân hoan phấn khởi khi nhìn thấy các hình ảnh của các Đại Biểu áo lam Miền Vĩnh Nghiêm vai sánh vai, tay nắm tay cùng các Đại Biểu các Miền khác dưới mái nhà lam yêu dấu.
Năm 1966, chính quyền thực hiện cuộc đàn áp đẫm máu tại miền Trung, Sài Gòn, và khắp các tỉnh trên toàn quốc, đã thực hiện âm mưu hủy diệt Phật Giáo nằm trong chính sách chia để trị của họ và ngoại bang. Phật Tử sẽ bị giết chóc lưu đày, người bị thuyên chuyển sa thải, số còn lại sống trong tình trạng bị hăm dọa, bị theo dõi; một vài vị lãnh đạo Giáo Hội đi ngược lại nguyện vọng và đường lối của Giáo Hội đã gây hoang mang lo âu không ít cho Phật Tử khi nghĩ đến tiền đồ của Giáo Hội. Thêm vào đó những tin tức thất thiệt, những vu khống, chụp mũ mà chính quyền đã thực hiện hầu phân hóa hàng ngũ Phật Giáo, làm cho Phật Tử nghi ngờ Phật Tử; Phật Tử xa rời Giáo Hội. Những tin tức đích xác của Giáo Hội đều bị chặn đứng không cho phổ biến, khiến cho Phật Tử đã lo âu lại càng lo âu hơn. Tâm trạng đó, mối ưu tư đó được một đại diện của Đại Biểu 40 tỉnh trên toàn quốc nói lên trong bài diễn từ đọc trước Thượng Tọa Viện Trưởng và quan khách trong lễ khai mạc Đại Hội năm nay: “Là những con người từ bốn phương về đây, đa số là những Miền xa xôi hẻo lánh, mang nhiều ưu tư đối với Giáo Hội qua những tin tức không chính xác…”. Và mối ưu tư này được trút bỏ ngay khi họ nhìn thấy tận mắt Hội Đồng Viện Hóa Đạo hiện diện đông đủ; bên cạnh họ: những người bạn đồng hành của Miền Vĩnh Nghiêm.
“Chúng tôi không khỏi ngạc nhiên và mừng rỡ khi thấy trước mặt chúng tôi đầy đủ quý vị Thượng Tọa trong Ban Chỉ Đạo Hội Đồng Viện; bên cạnh chúng tôi anh chị em Đại Biểu Miền Vĩnh Nghiêm vẫn đứng siết chặt hàng ngũ với anh chị em Đại Biểu chúng tôi ở các Miền khác…”
Đại Hội năm nay, chẳng những giải quyết được những vấn đề đã ghi trong chương trình nghị sự, mà còn là cơ hội quý hóa cho các Đại Biểu nhìn lại nhau, tay nắm tay thông cảm những thắc mắc, xóa tan được những nỗi u uất và trao đổi cho nhau những kinh nghiệm quý báu sau những ngày dài đau khổ và đen tối của đất nước và Giáo Hội.
Thượng Tọa Viện Trưởng Viện Hóa Đạo trong giáo từ ban cho Đại Biểu đã ân cần nhắc nhở các Phật Tử cố gắng noi gương Đức Từ Phụ, tôi luyện tinh thần chịu đựng, khắc phục mọi hiểm trở. Thời gian qua chúng ta đã khổ sở nhiều nhưng con đường trước mặt chúng ta sắp đi lại còn khổ sở hơn; và ai đã tự nhận mình là Phật Tử thì phải sẵn sàng đón nhận mọi đắng cay, khổ ải, mọi lao lý, chua xót. Cuối cùng Thượng Tọa Viện Trưởng kêu gọi các Phật Tử thắt chặt tinh thần đoàn kết, và phổ biến sâu rộng kết quả của Đại Hội năm nay để cho các đồng bào Phật Tử xa xôi được thở hơi thở nhẹ nhàng, trút bỏ được những ưu tư mà tin tức thất thiệt đã đầu độc họ, để đặt vào họ một niềm tin vững mạnh.
Buổi lễ được chấm dứt bằng một tiệc trà thân mật.
