I/ BẢN NỘI QUY TRÌNH ĐẦU TIÊN CỦA GIA ĐÌNH PHẬT TỬ (1951):
Bản NỘI QUY TRÌNH của Gia Đình Phật Tử năm 1951 (có vài tu chỉnh sau đó vào các Đại Hội năm 1953, 1955, 1961) gồm có 5 chương; 15 điều:
- CHƯƠNG 1: Danh hiệu – Mục đích – Châm ngôn – Luật (4 điều).
- CHƯƠNG 2: Tổ chức – Quản trị – Tài chánh (4 điều).
- CHƯƠNG 3: Huy hiệu – Bài ca chính thức – Y phục (2 điều).
- CHƯƠNG 4: Điều kiện lập GĐPT – Khuôn dấu – Giải tán – Vào và ra GĐPT (4 điều).
- CHƯƠNG 5: Thay đổi và ngừng hoạt động (1 điều).
Ngoài ra, còn có BẢN NỘI LỆ PHỤ THUỘC THEO NỘI QUY TRÌNH & ĐIỀU LỆ GĐPT gồm có 5 chương:
- CHƯƠNG 1: Các lễ vía – Cầu siêu – Cầu an:
- A. Gia Đình.
- B. Ban Hướng Dẫn.
- CHƯƠNG 2: Bài ca chính thức – Chào kính – Huy hiệu – Cấp hiệu – Cờ – Y phục.
- CHƯƠNG 3: Các buổi họp – Đón tiếp.
- CHƯƠNG 4: Huấn luyện – Đi cắm trại.
- CHƯƠNG 5: Thể thức kết nạp Đoàn Sinh – Thẻ Phật Tử.
Bản Nội Quy Trình này được biểu quyết và thông qua trong Đại Hội Gia Đình Phật Tử lần thứ nhất tổ chức vào các ngày 24, 25, 26-4-1951 tại chùa Từ Đàm – Cố đô Huế, quy tập Đại Biểu của 9 Tỉnh Hội, Chi Hội Việt Nam Phật Học miền Trung là: Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên, Quảng Nam, Đà Nẵng, Lâm Viên, Di Linh, Đồng Nai Thượng, Bình Thuận, Cam Ranh (Chi Hội); và Đại Biểu GĐPT miền Bắc gồm: Hà Nội, Hải Phòng.
Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT toàn Phần (Trung, Bắc và Nam Phần) này tổ chức trước ngày diễn ra Đại Hội thống nhất Phật Giáo lần thứ nhất – thành lập Tổng Hội Phật Giáo Việt Nam gần một tháng (Đại Hội thống nhất Phật Giáo gồm 51 Đại Biểu thuộc 6 Tập Đoàn Tăng-già và Cư Sĩ được tổ chức từ ngày 6 đến ngày 10-5-1951 cũng tại chùa Từ Đàm). Sau Đại Hội, Gia Đình Phật Tử Nam Việt được thành lập vào năm 1952.
Tưởng cũng cần biết thêm một chi tiết, trong Đại Hội thống nhất Phật Giáo lần thứ nhất này, anh Võ Đình Cường được bầu là Ủy Viên Thanh Niên, anh Tống Hồ Cầm là Phó Thư Ký (Tổng Hội), nên sau Đại Hội Gia Đình Phật Tử lần thứ nhất (1951), phong trào GĐPT bắt đầu lan rộng ra cả 3 miền Bắc-Nam-Trung, thì anh Tống Hồ Cầm là một trong những sáng lập viên chủ chốt hình thành Gia Đình Phật Tử Nam Việt (1952).
Một chi tiết quan trọng khác: Chúng ta ai cũng biết tổ chức Gia Đình Phật Tử trước khi được thống nhất toàn vẹn, là “một ngành sinh hoạt trong một Tập Đoàn Phật Giáo”. Trong lần họp thứ 19 của Hội Việt Nam Phật Học vào các ngày 20, 21, 22, 23-1-1951 đã chính thức khai sinh danh hiệu GIA ĐÌNH PHẬT TỬ. Chính Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT toàn Phần đầu tiên (1951) là do Tổng Trị Sự Hội Việt Nam Phật Học triệu tập; và tổ chức Gia Đình Phật Tử đã được ghi vào Bản Điều Lệ của Hội Phật Giáo Việt Nam Tại Trung Phần (tức là Hội Việt Nam Phật Học) ở điều thứ 5, khoản C:
“Tổ chức Gia Đình Phật Tử khắp nơi Hội hoạt động gồm có tất cả Nam, Nữ Phật Tử thuộc Thanh Niên, Thiếu Niên và Đồng Niên”.
Tuy vậy, không chỉ GĐPT thuộc Hội Phật Giáo Việt Nam Tại Trung Phần, mà bản Nội Quy Trình của Gia Đình Phật Tử đã được GĐPT cả 3 Phần (Bắc-Trung-Nam) thực hiện trong một tinh thần thống nhất tuyệt vời. Nếu có một “tiểu tiết” nào đó sai biệt, thì cũng chỉ là để phù hợp với pháp lý và hệ thống tổ chức các Tập Đoàn Phật Giáo của các Phần lúc bấy giờ mà thôi.
oOo
II/ BẢN NỘI QUY HIỆN HÀNH CỦA GIA ĐÌNH PHẬT TỬ VIỆT NAM (1964):
Bản NỘI QUY của Gia Đình Phật Tử hiện hành được ban hành ngày 30-6-1964 (và được tu chỉnh bởi các Đại Hội năm 1967, 1973) gồm có Lời Nói Đầu và 5 chương; 19 điều:
- CHƯƠNG 1: Danh hiệu – Mục đích – Châm ngôn – Khẩu hiệu – Luật (5 điều).
- CHƯƠNG 2: Tổ chức – Nhiệm vụ – Liên lạc – Đại hội – Tài chánh (5 điều).
- CHƯƠNG 3: Huy hiệu – Bài ca chính thức – Đồng phục (3 điều).
- CHƯƠNG 4: Điều kiện thành lập GĐPT – Khuôn dấu – Giải tán – Gia nhập GĐPT (5 điều).
- CHƯƠNG 5: Sửa đổi Nội Quy (1 điều).
Đây là bản Nội Quy mà Gia Đình Phật Tử Việt Nam áp dụng tới nay kể từ Đại Hội Huynh Trưởng GĐPTVN lần thứ VIII tổ chức vào các ngày 29, 30, 31-7-1973 (sau đó là cơn biến động quân sự – chính trị năm 1975), nên một số anh chị em chúng ta quen gọi là “Nội Quy 1973”.
oOo
NHỮNG THAY ĐỔI CẦN LƯU Ý QUA CÁC KỲ TU CHỈNH NỘI QUY:
1) Trong NỘI QUY TRÌNH năm 1951 của Gia Đình Phật Tử thuộc Hội Việt Nam Phật Học (Trung Phần), điều thứ nhất ghi:
“Lấy danh hiệu GIA ĐÌNH PHẬT TỬ thay thế danh hiệu GIA ĐÌNH PHẬT HÓA PHỔ như Tổng Hội Đồng của Hội đã ấn định trong biên bản niên khóa 1951”.
2) Trong NỘI QUY TRÌNH năm 1952 của Gia Đình Phật Tử thuộc Hội Phật Học Nam Việt, điều thứ nhất ghi:
“Chiếu điều thứ 2 và 21 của Bản Điều Lệ và khoản 54 Bản Nội Quy của Hội Phật Học Nam Việt, thành lập một ban lấy danh hiệu là GIA ĐÌNH PHẬT TỬ để chuyên trách đào tạo các con em đúng với tinh thần Phật Giáo”.
3) Bản NỘI QUY năm 1964 của Gia Đình Phật Tử Việt Nam, điều 1 ghi:
“Chiếu điều thứ 14 của Hiến Chương lập ngày 4-1-1964, Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất có một tổ chức giáo dục thanh niên lấy danh hiệu là GIA ĐÌNH PHẬT TỬ VIỆT NAM. Tổ chức này nằm trong Tổng Vụ Thanh Niên (Gia Đình Phật Tử Vụ) của Viện Hóa Đạo”.
Văn kiện lập quy của tổ chức Gia Đình Phật Tử Việt Nam thay đổi từ bản NỘI QUY TRÌNH của Gia Đình Phật Tử thuộc hai hệ thống là Hội Việt Nam Phật Giáo (Trung Phần) và Hội Phật Học Nam Việt (Nam Phần) sang bản NỘI QUY (từ Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT toàn quốc năm 1964) là một sự thống nhất toàn diện về pháp quy trong giai đoạn mới, sau khi Đại Hội thống nhất Phật Giáo năm 1964 thành lập nên Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất. Từ đây hệ thống tổ chức của GĐPT kết thành một khối duy nhất dưới sự lãnh đạo của một cơ quan trung ương (về ngành ngang cũng như ngành dọc).
4) Bản NỘI QUY GĐPTVN năm 1967 tu chỉnh lại điều 1:
“Chiếu điều thứ 16, chương II của Hiến Chương lập ngày 14-12-1965, Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất có một tổ chức giáo dục thanh niên lấy danh hiệu là GIA ĐÌNH PHẬT TỬ VIỆT NAM. Tổ chức này nằm trong Tổng Vụ Thanh Niên (Gia Đình Phật Tử Vụ) của Viện Hóa Đạo”.[*]
Có sự tu chỉnh này bởi bản Hiến Chương Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất ban hành ngày 4-1-1964, được biểu quyết thông qua trong Đại Hội lần thứ nhất gồm Đại Biểu của 11 Tập Đoàn Phật Giáo Bắc-Nam Tông tổ chức tại Sài Gòn; đã được Đại Hội Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất kỳ II, năm 1965 tu chỉnh, thay đổi các điều khoản, nên Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT toàn quốc năm 1967 cũng phải tu chỉnh lại cho phù hợp.
Sự thay đổi nội dung điều 1 (về danh hiệu) của Nội Quy Gia Đình Phật Tử Việt Nam được áp dụng từ đó đến nay./.
Quảng Mẫn NGUYỄN QUANG MAI
oOo
[*] Đúng ra, điều 1 của Nội Quy tu chỉnh lần này nên ghi là: “Chiếu điều thứ 16, chương thứ IV, mục 6 của Hiến Chương (bản tu chỉnh ngày 14-12-1965 bởi Đại Hội khóa II) Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất có một tổ chức giáo dục thanh niên lấy danh hiệu là GIA ĐÌNH PHẬT TỬ VIỆT NAM…”, tuy nhiên có thể Ủy Viên Nội Vụ Ban Hướng Dẫn Trung Ương GĐPTVN lúc bấy giờ đã chưa cập nhật Nội Quy kịp theo Bản Hiến Chương tu chỉnh của Giáo Hội trước khi đệ trình Đại Hội Huynh Trưởng biểu quyết).