Một thương gia lập nghiệp từ tay trắng mà nên sự nghiệp, sau một thời gian dài nổ lực lao nhọc, ông đã gầy dựng được một cơ ngơi ăn ở, sinh hoạt đầy đủ tiện nghi, đẹp đẻ; một gia sản tương đối sung túc; và một gia đình hạnh phúc, ổn định mọi mặt. Nhưng do kinh doanh trong thời kinh tế bất ổn, nhiều rủi ro khiến ông ta thất thoát tài chánh liên tục rồi trở nên khánh kiệt, phá sản, nợ nần chồng chất.
Trong tình trạng thất thế mới của ông, người thân bắt đầu xa lánh, bạn bè dần rời bỏ, con cái lâm vào hoàn cảnh khổ sở… Nhiều tháng suy nghỉ đủ mọi cách vẫn không tìm ra lối thoát, không có biện pháp nào khả dĩ giải quyết tình thế điêu đứng hiện tại. Hoàn toàn bế tắc và tuyệt vọng, ông quyết định tự vẫn để thoát khỏi mọi đau khổ.
Một đêm khuya, khi mọi người thân đã ngủ say, ông ta cương quyết đến trước một bờ sông, nhưng bỗng ông nhìn thấy một thiếu nữ đang ngồi đó thổn thức khóc lóc. Ông đến bên cô gái nhẹ nhàng hỏi:
– Có chuyện gì mà đêm hôm khuya khoắt cô ngồi khóc một mình ở đây?
Cô gái buồn bã nói trong nước mắt:
– Tôi bị người yêu ruồng bỏ, tôi không muốn sống nữa. Không có anh ấy tôi không sống nổi.
Vị thương gia vừa nghe xong lập tức nói:
– Ồ! Lạ nhỉ, sao lúc chưa có bạn trai, cô có thể tự sống được?
Cô gái vừa nghe xong liền bừng tỉnh và bỏ ngay ý định tự tử.
Và cũng ngay lúc đó, như một sự “đốn ngộ” bất ngờ, vị thương gia nọ cũng chợt nhận ra rằng: Khi chưa giàu có ta vẫn sống bình thường, ta cũng tay trắng làm nên mà!
Lúc đó cô gái quay sang hỏi vị thương gia:
– Đêm hôm lạnh lẽo như vậy, ông ra đây để làm gì?
Vị thương gia ậm ừ trả lời:
– Ừ… đâu có làm gì, chỉ là tản bộ chút vậy thôi.
Thì ra, dù đã mất tất cả nhưng thực sự cũng chỉ bằng lúc ta chưa có mà thôi. Đây là một nhận thức quan trọng! Ai thấy được điều này là có trí tuệ. Khổ đau, vật vã, thù hận thậm chí quyên sinh khi mất mát xảy ra, xét cho cùng cũng chỉ thiệt cho mình vì trước đây ta vốn có gì đâu!
Người con gái trong câu chuyện trên khi mất người yêu nghĩ rằng không có người yêu thì không sống nổi, chợt thấy rõ rằng trước khi chưa gặp “kẻ phản bội” kia thì ta vẫn sống vui, liền lập tức đổi ý không trầm mình xuống sông nữa. Người thương gia trắng tay cũng đổi ý khi ngộ ra rằng trước đây ta cũng từ tay trắng mà lên. Bây giờ trắng tay nhưng cũng chỉ bằng ngày xưa chứ chưa mất mát tí gì.
Con người sinh ra đời với hai bàn tay trắng và dù thành công hay thất bại thì cũng trở về cát bụi với hai bàn tay không, vậy thì sá gì với được mất, có không, vì vô thường thay đổi vốn là bản chất của cuộc đời này. Chúng ta hãy quán chiếu thật sâu sắc vào sự chuyển biến vô thường của cuộc đời để sống bình thường trước mọi biến động có thể xảy đến với ta bất cứ lúc nào.
Sưu tầm