Trong thảm họa khủng bố Paris hôm 13/11/2015 vừa qua, trên những hình ảnh báo chi đăng tải hay các thước film của những video clip về các hoạt động an ninh, cứu nạn và hổ trợ nạn nhân trong và sau khi xảy ra khủng bố, nếu để ý chúng ta sẽ thấy hiện nay không chi xe cứu thương mà các xe chuyên chở dụng cụ y tế của bệnh viện và xe cảnh sát cũng ghi (sơn, in, dán…) dòng chữ ngược phía trước.
Thật ra, không như dấu hiệu chữ thập đỏ sơn trên nóc (mui) các xe cứu thương và vận chuyển y dược liệu mà ai cũng đồng ý mục đích là để cho máy bay nhận diện, không tấn công; vấn đề thắc mắc chữ AMBULANCE ngược này tuy không phải là mới lạ trên mạng truyền thông khi trước đây đã lâu, xuất hiện hình ảnh một số xe cứu thương các nước khác nhau in chữ AMBULANCE ngược bắt đầu được phổ biến nhiều, nhưng hiện vẫn còn được quan tâm tranh luận.
Trước đó, trên các xe cứu thương (hoặc máy bay, tàu thủy, ca-nô cứu thương – dân sự hay quân sự) chỉ sơn dấu hiệu chữ thập đỏ của Hồng Thập Tự Quốc Tế hay có thêm chữ AMBULANCE theo một chiều xuôi thông dụng theo cách đọc từng quốc gia (đại đa số theo lối viết chữ La-tinh).
Xe cứu thương dân sự ngoài dấu hiệu chữ thập đỏ có thêm chữ AMBULANCE (ghi xuôi).
Thế rồi bắt đầu xuất hiện những câu hỏi thắc mắc trên các forum (nairaland.com, ux.stackexchange.com, Yahoo Hỏi & Đáp, Diễn Đàn Y Khoa v.v…) đại loại như:
– Why the word “AMBULANCE” is written backward?
– Why is the word “ambulance” spelled backwards on the front of ambulances?
– Why is AMBULANCE sometimes mirror written on emergency vehicles?
– Tôi thấy có nhiều xe cứu thương in chữ AMBULANCE bị đảo ngược như nhìn qua 1 tấm gương. Những xe nầy do viện trợ của nước ngoài. Lúc đầu tôi nghĩ là do lỗi vô ý. Nhưng xem phim nước ngoài tôi cũng thấy chữ này cũng bị in đảo ngược. Vậy là người ta cố ý in như vậy. Xin giải thích tại sao?
và những câu trả lời:
– When you are driving in front of an Ambulance, and look in the mirror; It is spelled correctly. Very effective in getting drivers ahead to give way.
– As per laws of reflection in physics, whenever you see something in mirror you see a horizontally reverted image which means that if something is in right to you in real, it will appear to your left in mirror and same goes for alphabets. Each and every alphabet appears horizontally inverted when seen in mirror.
– To make AMBULANCE easier read for vehicles in front of the ambulance. Ambulance are typically in greater speed than surrounding vehicles which make the ambulance front visible in other cars rear view mirror. At least those cars that need to get away to give room for the ambulance passing through traffic.
– Chữ AMBULANCE ngược để khi nghe còi hú từ xa người đi đường sẽ nhìn vào kính chiếu hậu của mình sẽ dễ dàng đọc được chữ Ambulance theo chiều xuôi từ đó dễ nhận ra xe cứu thương mà nhường đường cho xe qua
Dĩ nhiên đã gọi là diễn đàn thì sẽ có những ý kiên khác nhau, trái ngược nhau. Ví dụ có người lý luận rằng:
– Chữ AMBULANCE ngược không hẳn là để cho các tài xế khác đọc qua kính chiếu hậu. Bởi vì chỉ cần nghe tiếng còi hụ cấp cứu và nhìn thấy ánh đèn xoay màu đỏ hoặc đỏ xanh thì tài xế xe hay khách bộ hành cũng đều biết là xe cứu thương và nhường đường rồi.
Có ý kiến lại còn suy diễn theo hình thái tâm linh như:
– Mục đích của chữ viết ngược mang chút tâm linh như là cầu mong cho sự đảo ngược tình thế của người vừa bị nạn; không chỉ của thân nhân bệnh nhân mà cả các bác sĩ, y tá của bệnh viện mong cứu được người, mong cải tử hoàn sinh.
Lại có người giải thích đượm chất nhân bản và theo chiều hướng tâm lý, thậm chí có phảng phất chút hơi hướng mê tin dị đoan, kiêng cử:
– Tại vì xe đã chở người cấp cứu vì tai nạn hay bị bệnh nặng rồi mà còn ghi chữ “cấp cứu” hay “cứu thương” gây ám ảnh nặng nề, ghê sợ cho thân nhân cũng như người đi đường quá nên in chữ ngược để bớt giảm bớt ấn tượng tâm lý. (Ý kiến này bị phản bác khá logic: Vậy sao những tấm bảng hay hộp đèn ở các Phòng Cấp Cứu không viết ngược?).
Do không ai trưng ra được trên forum một văn kiện cụ thể nào của Hồng Thập Tự Quốc Tế hay của chính phủ một quốc gia nào quy định việc này nên tất cả cũng đều là suy đoán.
Tuy nhiên, nếu lưu ý chúng ta sẽ thấy một số xe cứu thương thường chỉ có một chữ AMBULANCE ngược duy nhất và ở phía trước, các mặt còn lại đều là chữ viết xuôi.
Và rất nhiều xe cứu thương ngoài chữ AMBULANCE ngược phía trước còn thêm một chữ được viết xuôi (cùng phía trước).
Có thể những nhận xét này cho phép chúng ta kết luận mục đích của lối ghi (sơn, in, dán) chữ ngược này là tạo sự tiện lợi (dễ đọc, dễ nhận biết) và gây sự chú ý cho các tài xế lái xe cùng chiều và đang chạy phía trước nhìn vào kính chiếu hậu, khi họ sử dụng các loại xe đời mới hiện nay quá kín và đường sá quá nhiều xe cộ, quá ồn ào ầm ỉ không nghe tiếng “còi hụ” ưu tiên và không lưu ý thấy đèn chớp xoay xin giành đường của xe ambulance để nhường đường chăng?
Và để chấm dứt bài tạp ghi này, chúng ta quan sát thêm các xe công vụ của cảnh sát hiện nay cũng “ăn theo” cái sáng kiến có lý này của ngành y tế. Đồng thời chúng ta cũng có quyền phỏng đoán liệu trong tương lai thêm một loại xe ưu tiên nữa (trước mức độ ưu tiên của cả xe cảnh sát lẫn xe cứu thương đó nghen!) là ngành Cứu Hỏa có áp dụng lối ghi chữ ngược này không?
Hoặc giả chúng ta đoán định rằng một ngày nào đó trên đường phố hay đường quê Việt Nam mình lại thấy những chiếc xe cứu thương “thuần Việt” như dưới đây. Ai cấm chúng ta phỏng đoán chứ, phải không các bạn?
QUANG MAI
(Ảnh từ internet)
— oOo —
*** Hình các xe cứu thương trong bài là của các nước khác nhau (dĩ nhiên cách viết, cách đọc khác nhau) nên chữ Cứu Thương (Ambulance) hay Cảnh Sát (Police) chỉ tương tự nhau chứ không hoàn toàn giống nhau.