VÀI NÉT VỀ HỘI HỌA
Tài liệu tham khảo
Chương trình tu học bậc Trì GĐPTVN
KHÁI NIỆM VỀ HỘI HỌA:
- Hội họa là loại hình nghệ thuật diễn tả, bày tỏ tâm tư, tình cảm bằng: Đường nét – Màu sắc – Ánh sáng trên mặt phẳng.
- Hội họa là loại hình nghệ thuật có đa phương thức như: Dùng cọ vẽ, dùng bay phết màu, xé các mảnh giấy màu ghép lại, lấy vỏ cây kết thành, tranh cát, v.v…
- Hội họa có nhiều trường phái: Biểu hiện, Linh cảm, Ấn tượng, Siêu thực, Lập thể, Duy sắc, Dã thú, v.v…; và nhiều xu hướng khác nữa.
Nói chung, “ngôn ngữ” chính để diễn đạt hội họa vẫn là đường nét, màu sắc và ánh sáng.
– ĐƯỜNG NÉT: Đường gồm: Thẳng, gập, cong; nhưng qua cảm hứng và tâm hồn (hay nói “bay bướm” nữa là theo nhịp đập con tim) tác giả khi sáng tác, trở thành đường nét lúc đậm, lúc nhạt, lúc nhấn mạnh, lúc biến mất, để góp phần cho tác phẩm sinh động, “có sức sống”.
– MÀU SẮC: Màu sắc trong thiên nhiên có vô vàn, nhưng qua ngôn ngữ hội họa thì Xanh, Đỏ, Vàng là ba màu chính (theo Pháp ngữ: XANH = Bleu; ĐỎ = Rouge; VÀNG = Jaune). Khi biết hòa trộn lẫn chúng với nhau sẽ cho ra rất nhiều màu sắc. Pha trộn đến khi không còn khả năng trộn nữa, nó trở lại không màu. Ví dụ:
- Xanh + Đỏ =Tím.
- Xanh + Vàng = Xanh lá cây.
- Đỏ + Vàng = Cam v.v…
Nếu thêm Trắng, tùy nhiều hay ít sẽ cho “tông” (tonalité de couleur) nhẹ hơn. Nếu thêm Đen hoặc những màu đậm sẽ cho tông sậm hơn.
Người ta còn chia ra hai tông màu: Tông nóng và tông lạnh (còn gọi là tông nguội):
- Tông nóng như: đỏ, cam, hồng, vàng…
- Tông lạnh như: xanh, lục, lam (xám)…
- Tông màu trung gian như: tím, nâu, vàng chanh…
Cảm nghiệm tông màu: Thường người ta vẽ hình nền rồi viết chữ chồng lên, đó cũng là nét lưỡng tiện thanh nhã. Vài ví dụ tham khảo:
- Hình nền màu xanh da trời thì chữ viết chồng lên là màu xanh mực, xanh tím, xanh chàm, đen…
- Hình nền màu hồng thì chữ viết chồng lên là màu đỏ sậm, nâu, tím than, xanh tím, đen…
- Hình nền màu vàng nhẹ thì chữ viết chồng lên là màu đỏ, nâu, xanh đậm, xanh chàm, tím, đen…
Có nghĩa là hình nền màu nhạt, chữ viết chồng lên màu đậm. Tuy nhiên phải thử nghiệm nó bằng cách tô thử trên tờ giấy bên ngoài, xem màu nào đắc ý thì dùng; cũng đừng quên coi nó có làm lu mờ các mục khác của bức họa hay văn bản (tờ báo chẳng hạn) hay không. Màu đẹp là màu đặt đúng chỗ chứ không phải bản thân của màu.
– ÁNH SÁNG: Ánh sáng đóng vai trò quan trọng cho việc mô tả không gian, hình khối; tạo cảm giác, thể hiện ước mơ, tình cảm cho cái nhìn.
– CHẤT LIỆU: Các chất liệu được sử dụng trong hội họa rất đa dạng, như màu nước, màu bột, sơn dầu, lụa, artric, v v…
– THỂ LOẠI: Trong hội họa gồm có các thể loại: tranh bố cục, tranh trang trí…
- Tranh đồ họa: Tranh khắc gỗ, in đá, tranh thạch cao, tranh in độc bản hay tranh in cảm quang (thường dùng trong kỹ thuật ấn loát thủ công), v.v…
- Tranh trang trí: Tranh hình khối, không gian, tranh trang trí mảng bẹp (như: tranh cổ động, tranh tem, tranh liên hoàn), v.v…
- Tranh sơn mài truyền thống: Nói đến sơn mài mỹ thuật thì Việt Nam là nước có truyền thống lâu đời. Nghệ nhân tìm tòi vật liệu trong thiên nhiên như cây gió, cây sơn, đá, thực vật có chất màu…, dùng những loại cây có chất “quánh” làm phụ gia. Sau đó dùng tấm vóc bằng ván (không co giãn) để vẽ, tạo ra bức tranh có nội dung, hình thức theo ý muốn của mình.
– KHUYNH HƯỚNG: Hội họa có hai khuynh hướng: Tả thực và lãng mạn.
- Tả thực: Vẽ cái có thực, tạo cảm xúc “đẻ” ra tư tưởng, nghĩa là vẽ theo cái thấy của tác giả.
- Lãng mạn: Vẽ theo cái hiểu, cái suy nghiệm của tác giả, nghĩa là tư tưởng “đẻ” ra bức tranh./.
LỤC THIỆN HOA
oOo
KHÁI NIỆM VỀ HỘI HỌA
Video khóa học bậc Trì của GĐPT Tây Nam Phần (2024).
Huynh Trưởng hướng dẫn đề tài: Nguyễn Xưng Hùng.
Xem trên màn hình kênh YouTube:
https://youtu.be/E66u7zQQIVA?si=mwHaMmpo2Lqn9gYn