TVGĐPT – Tang Thương Ngẫu Lục (桑 滄 偶 錄) – có nghĩa là “Ghi chép tình cờ trong cuộc bể dâu” – là tập ký sự bằng chữ Hán do Phạm Đình Hổ và Nguyễn Án là đôi bạn thân cùng hợp soạn vào khoảng Lê mạt – Nguyễn sơ, tức khoảng cuối thế kỷ XVIII đến đầu thế kỷ XIX tại Việt Nam. Tập ký sự này mang nặng tính chất truyền kỳ. Trừ một số ít truyện nói về các đời trước, còn đa phần đều viết về thời Lê mạt.
Sách được chia làm 2 quyển: quyển Thượng có 40 bài, quyển Hạ có 49 bài và một bài thơ ‘Hậu đề” của một người khác. Theo bản in của nhà xuất bản Tân Dân (1943) thì:
- Quyển Thượng có 13 bài và quyển Hạ có 19 bài đề tên Kính Phủ – tức Nguyễn Án.
- Quyển Thượng có 10 bài và quyển Hạ có 23 bài đề tên Tùng Niên – tức Phạm Đình Hổ.
- Số bài còn lại không đề tên nên không rõ của ai trong hai ông hay do hai ông cùng hợp soạn.
- Bài thơ Hậu đề do Quang Lộc tự Thiếu khanh Đồng Giang Phạm Văn Tâm (Phó bảng khoa Canh Thìn) sáng tác năm Bính Thân (1896) niên hiệu Thành Thái.
Căn cứ nội dung của từng truyện, Học giả Dương Quảng Hàm đã xếp tập Tang Thương Ngẫu Lục thành 5 mục (5 thể loại):
- Tiểu truyển các danh nhân.
- Thắng cảnh.
- Di tích.
- Những việc cuối đời Lê.
- Chuyện hay, chuyện lạ…
Khởi thủy, “Tang thương ngẫu lục” chỉ là bản viết tay tồn tại trong thời gian gần một trăm năm. Đến năm Bính Thân (1896), niên hiệu Thành Thái thứ 8, Tiến sĩ Gia xuyên Đỗ Văn Tân – đương kim Tổng đốc Hải Dương – quyên tiền khắc ván in thành sách, từ đó mới có bản in. Năm 1943, bản tiếng Việt “Tang thương ngẫu lục” do nhà văn Trúc Khê Ngô Văn Triện dịch được nhà xuất bản Tân Dân (Hà Nội) ấn hành.
