TVGĐPT – Vũ Trung Tùy Bút (雨 中 隨 筆) – có nghĩa là “Tùy bút trong mưa” – là tập bút ký bằng chữ Hán nổi tiếng, được Phạm Đình Hổ (1768-1839) tự Tùng Niên, hiệu Đông Dã Tiều, một danh sĩ nổi tiếng của Việt Nam viết theo lối ký sự vào khoảng thời Lê mạt – Nguyễn sơ (tức khoảng cuối thế kỷ XVIII đầu thế kỷ XIX), tất cả có 90 bài (gồm cả bài Tự thuật), ghi lại nhiều sự việc lớn nhỏ xảy ra trong xã hội Việt Nam vào cuối đời Lê và đời Tây Sơn.
Mặc dù Phạm Đình Hổ gọi tác phẩm của mình là tùy bút, nhưng thực sự tác phẩm này không được viết như thể loại tùy bút hiện nay, mà được hiểu với nghĩa là tùy ý muốn viết việc gì thì viết, không câu nệ thể loại, hệ thống hay cấu trúc. Do đó các truyện trong tác phẩm không được tác giả sắp xếp theo thể loại. Giáo sư Dương Quảng Hàm – nhà nghiên cứu văn học – cho rằng ‘Vũ trung tùy bút’ có thể chia ra thành bảy thể loại:
- Tiểu truyện các danh nhân.
- Ghi chép các cuộc du lãm, những thắng cảnh.
- Ghi chép các việc xảy ra ở cuối đời Lê.
- Khảo cứu về địa lý và các sự thay đổi.
- Khảo về phong tục.
- Khảo về học thuật.
- Khảo về các lễ nghi.
- Khảo cứu về các điển lệ.
Ngoài ra, dưới đây Thư Viện GĐPT cũng xin cung cấp thêm 125 tấm hình chụp nguyên bản bộ cổ thư này hầu giúp Quý độc giả nào cần thì tham khảo (tài liệu được scan lại từ Thư Viện Quốc Gia Việt Nam – Mã số: R.1609. NLVNPF-0300 của ‘Dự án số hóa kho tàng thư tịch cổ văn hiến Hán Nôm’).
Ảnh scaner nguyên bản bộ ‘Vũ trung tùy bút’ (125 ảnh):
