Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama sẽ thăm Điện Ngọc Hoàng hay Chùa Phước Hải trong chuyến công du Việt Nam sắp tới?

Theo lịch trình chuyến công du Việt Nam của Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama đang bắt đầu diễn ra (từ ngày 23 đến 25/5/2016) thì có thể ông Obama sẽ viếng thăm một ngôi chùa Việt cũng như đã từng đến viếng ngôi chùa nổi tiếng Wat Pho với pho tượng Đức Phật Thích Ca nhập diệt khổng lồ trong chuyến công du Thái Lan 1 ngày của ông năm 2012.

Và cũng theo dự trù trong chương trình công du, đồng thời theo sự chuẩn bị của nhà đương cuộc và an ninh Việt Nam, thì chuyến viếng chùa sẽ là chiều ngày 24/5/2016 tại chùa Phước Hải, nơi mà những ngày trở lại đây, trong sự kiện về chuyến đi của vị Tổng Thống Mỹ hâm mộ đạo Phật này, giới truyền thông, báo chí và đủ các thành phần cư dân mạng internet gọi là chùa Ngọc Hoàng với các tít (title) báo đầy tính thời sự nơi trang chính, nơi fanpage của mình, kiểu như: “Cận cảnh chùa Ngọc Hoàng, nơi Obama dự kiến tham quan”, “Độc đáo ngôi chùa ở Sài Gòn Tổng Thống Obama sẽ ghé thăm”, “Tổng thống Obama dự kiến thăm ngôi chùa trung tâm Sài Gòn”, v.v…

Vậy chùa Ngọc Hoàng là ngôi chùa nào? Tọa lạc ở đâu? Có lịch sử, cấu trúc kiến thiết và thờ phượng gì đặc biệt hay nổi tiếng?

Thư Viện GĐPT cũng học đòi thói “duồng gió bẻ măng”, “ăn theo sự kiện” nên sưu tầm để cung cấp cho bạn đọc một số thông tin ít ỏi về địa chỉ này. Còn chuyện gọi nơi này là Chùa Phước Hải, Chùa Ngọc Hoàng hay Điện Ngọc Hoàng tất nhiên là quyền của Quý Bạn Đọc; cũng như chuyện tại sao Tòa Bạch Ốc Hoa Kỳ chọn địa điểm này hoặc tại sao nhà đương cuộc Việt Nam đề nghị địa điểm này cho ông Obama và phái đoàn đến viếng, tất nhiên là do quyền và có lý do riêng của họ vậy…

— oOo —

Tên gọi và địa chỉ:

Theo Bách Khoa Toàn Thư (mở) Wikipedia thì:

Chùa Ngọc Hoàng là tên thường gọi của Ngọc Hoàng Điện, tên chữ là Phước Hải Tự, người Pháp trước đây gọi là chùa Đa Kao; hiện tọa lạc tại số 73, đường Mai Thị Lựu, phường Đa Kao, quận 1, Tp,HCM, Việt Nam.

Đặc điểm:

Theo các thông tin của ngành du lịch và giới tâm linh – phong thủy Việt Nam thì:

Chùa Ngọc Hoàng được xem là ngôi chùa duy nhất ở Việt Nam có những bức tượng cổ bằng giấy bồi mô tả sinh động các cuộc họp mặt của chư vị Thần Thánh về chầu Ngọc Hoàng.

Trên 300 tượng thờ ở chùa chủ yếu được làm bằng gỗ, còn lại là giấy bồi. Trong chùa còn có nhiều tranh thờ, bao lam, liễn đối, hương án… bằng gỗ, gốm tinh xảo. Khoảng sân rộng ở chùa có nhiều cây đa cổ thụ, tiểu cảnh, hồ sen và 2 bể nước chứa đầy cá và rùa. Cá để cầu tài và rùa để cầu tự, đều là của Phật Tử và du khách mang đến chùa phóng sanh thả vào bể.

Hàng năm, lễ vía Ngọc Hoàng được tổ chức vào ngày 9 tháng Giêng âm lịch tại chùa thu hút khá đông cư dân địa phương và du khách đến tham dự.

Lịch sử:

Ngôi chùa vốn là điện thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế do một người tên Lưu Minh, Pháp danh(?) Lưu Đạo Nguyên, người Quảng Đông, Trung Quốc xây dựng vào khoảng đầu thế kỷ XX. Theo học giả Vương Hồng Sển thì Lưu Minh là người ăn chay ròng, giữ đạo Minh Sư (tư tưởng Phục Minh – Bài Thanh), lập chí quyết lật đổ nhà Mãn Thanh, xuất tiền tạo lập ngôi điện vừa để thờ phượng vừa để làm nơi hội kín.

Năm khởi công xây dựng điện Ngọc Hoàng các nguồn tài liệu ghi không thống nhất. Theo cuốn Những Ngôi Chùa Nổi Tiếng Việt Nam của Võ Văn Tường (NXB Văn Hóa – Thông Tin, Hà Nội, 1994, tr.488) thì điện Ngọc Hoàng tạo dựng vào năm 1900. Theo Vương Hồng Sển trong cuốn Sài Gòn Năm Xưa (NXB Thành Phố Hồ Chí Minh, 1911, tr.211) thì điện Ngọc Hoàng tạo lập lối năm 1905 và hoàn thành vào năm 1906.

Năm 1982, Hòa Thượng Thích Vĩnh Khương đến tiếp quản điện thờ. Kể từ đó điện thờ này thuộc về Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam. Đến năm 1984, thì điện Ngọc Hoàng được đổi tên là “Phước Hải Tự”. Tuy nhiên, người dân vẫn quen gọi là “Chùa Ngọc Hoàng” bởi khu chánh điện vẫn là nơi thờ Ngọc Hoàng là chính, theo tín ngưỡng người Hoa.

Vào ngày 15/10/1994, nơi đây được nhà nước Việt Nam xếp hạng là “Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia ĐIỆN NGỌC HOÀNG”.

Kiến trúc:

Cấu trúc điện Ngọc Hoàng kiến trúc theo kiểu đền chùa Trung Hoa cổ với mô típ trang trí rực rỡ; được xây bằng gạch, mái lợp ngói âm dương màu ngọc bích; nóc, các góc mái và tường trang trí họa tiết bằng gốm màu cùng các tượng cũng bằng gốm nhiều màu sắc, thiết kế tinh xảo và dựa theo các điển tích Trung Hoa; cổng tam quan uốn lượn hình sóng nước với hai con rồng trong thế lưỡng long tranh châu; bố cục bên ngoài hình chữ Quốc, bên trong hình chữ Tam, bao gồm tòa tiền điện, trung điện và chánh điện; chung quanh 3 tòa điện là dãy hành lang tạo thành một không gian kín đáo; tranh thờ, tượng thờ, bao lam, liễn đối, hương án… bằng các chất liệu: gỗ, gốm, giấy bồi. Khuôn viên chùa rộng chừng 2.300^m2. Phía trước có ngôi miếu nhỏ thờ tượng Hộ Pháp.

Thờ phượng:

Chánh điện thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế, Huyền Thiên Bắc Đế với các Thiên Binh, Thiên Tướng; có phối thờ Quán Thế Âm Bồ Tát, Đại Thế Chí Bồ Tát và một số Thần Linh quen thuộc trong tín ngưỡng của người Hoa như: Thành Hoàng, Thiên Lôi (Thần sét), Môn Quan (Thần giữ cửa), Thổ Địa (Thần đất đai), Táo Quân (Thần bếp), Hà Bá (Thần sông nước), Thái Tuế (Thần sao hạn), Lỗ Ban (Thần dạy nghề), Văn Xương và Lã Tổ (Thần văn chương), Thần Tài (lo việc công danh, sự nghiệp, thương mại, tài lộc…), Ông Tơ – Bà Nguyệt (coi việc hôn nhân), Nữ Oa Thánh Mẫu, 12 Bà Mụ, 13 Đức Thầy (coi việc sinh nở), v.v… Theo tín ngưỡng dân gian người Hoa, tương truyền Nữ Oa Thánh Mẫu là vị “Mẫu” cai quản việc sanh nở dưới trần gian, còn 12 bà mụ và 13 đức thầy mỗi người lo một việc như: nắn mặt mũi, tay, chân v.v… trong việc tượng hình một đứa trẻ. Vì vậy, nên không ít người hiếm muộn thường hay đến đây để “cầu tự” (cầu có con).

Dưới đây xin cung cấp một số hình ảnh sưu tầm được (từ news.zing, vietnamtourism) về bài trí thờ phượng của ngôi điện/chùa nói trên để Quý Bạn Đọc tiện bề thưởng lãm, tham khảo, và rộng đường… hý luận.

—oOo —

Tấm biển “công nhận” Di Tích Kiến Trúc Nghệ Thuật Quốc Gia ĐIỆN NGỌC HOÀNG. Bên dưới có tâm biển nội dung tương tự: “Di Tích Kiến Trúc Nghệ Thuật Cấp Quốc Gia PHƯỚC HẢI TỰ (Điện Ngọc Hoàng)”, có lẽ được khắc và gắn sau tấm biển trên: