1. Có thầy tăng hỏi Thiền Sư Nam Tuyền: “Một trăm năm nữa, Hòa Thượng đi đâu về?”
Sư đáp: “Đi làm một con trâu.”
Sư Phần Dương – Thượng Chiêu làm bài tụng:
Loại trung nan biện yếu phân minh
Đới giốc phi mao tốt vị tinh
Hàm thủ thảo lai phương định động
Đầu đầu vật vật tự chân linh.
Phải biết cùng loài thì khó biết
Mang lông đội sừng giống nhau hết
Ngậm cỏ đưa về rồi mới hay
Trông trước trông sau ra giả thiệt.
Ý nói Hòa Thượng Nam Tuyền cũng một loại với trâu. Trâu thiệt hay trâu giả, mang cỏ đến nhử nơi mỏm sẽ rõ.
oOo
2. Thiền Sư Dược Sơn, trong buổi vãng tham không đốt đèn. Sư nói: “Ta có một câu, đợi cho trâu nghé sinh con rồi sẽ nói cho quý vị biết. Bấy giờ có một thầy tăng bước ra, lên tiếng: “Nghé sinh con rồi. Chỉ có Hòa Thượng không chịu nói đó thôi”. Sư kêu thị giả mang đèn đến. Thầy tăng đó rút lui vào trong chúng.
Thiền Sư Phật Nhãn – Thanh Viễn làm bài tụng:
Độc ngưu sinh tử phả tương am
Lưỡng nhãn thông hồng sắc tợ lam
Bả hỏa chiếu lai vô mịch xứ
Đại gia phổ thỉnh nhất thời tham.
Trâu nghé đẻ con biết nhau quá
Hai mắt đỏ kè mặt như chàm
Mang lửa rọi vào chuồn mất nhé
Cả bọn xin giảng một thời tham (tham cứu).
oOo
3. Thiền Sư Triệu Châu – Tòng Thẩm hỏi Thiền Sư Nam Tuyền: Có biết người nào đi đâu không? Nam Tuyền đáp: “Đi đến nhà thí chủ ở trước núi làm một con trâu. Tòng Thẩm nói: “Cảm ơn Sư chỉ cho biết”. Nam Tuyền bảo: “Đêm rồi canh ba trăng rọi cửa” (rọi cửa sổ: ăn trộm chắc!!!).
oOo
4. Thiền Sư Quy Sơn – Linh Hựu dạy Chúng Tăng: “Lão Tăng, một trăm năm sau, xuống nhà thí chủ dưới núi làm một con trâu. Hông bên trái viết năm chữ (mà tiếng Việt lại thành bảy chữ): Ông Thầy Chùa Quy Sơn tên Đó. Bấy giờ, nếu gọi nó là ông thầy chùa Quy Sơn, thì lại là con trâu. Mà gọi con trâu, té ra là ông thầy chùa Quy Sơn tên Đó. Phải gọi là thứ gì mới được? Ngưỡng Sơn bước ra lạy rồi bỏ đi.
Thiền Sư Đạo Ngô – Ngộ Chân tụng:
Thủy hồ Quy Sơn trực triệt ky
Phân minh nhân loại hiển u kỳ
Lưỡng biên xuất ngữ phân thân xứ
Dạ điểu đầu lâm hiểu phục phi.
Con trâu, Quy Sơn, thiệt mù tịt
Rõ ràng là người mới là kỳ
Bên này bên kia có chữ hết
Chim đêm về rừng sớm bay đi.
oOo
5. Thiền Sư Hoàng Bá – Hy Vận, một hôm cùng đi dạo với quan Tướng Quốc họ Bùi, thấy bác thợ cày cày ruộng, bùn lún sâu, trâu đi không được. Bác đánh nó, quan họ Bùi động lòng trắc ẩn. Sư bảo: “Đét cho đau nữa đi!” Họ Bùi nói: “Ông bạn quý, sao lại nói được như thế?” Sư bảo: “Cái thứ hai chân, cày làm sao được.”
Thiền Sư Thủy Am tụng:
Vận sư Bùi tưởng lão bà tâm
Bất cố nê thâm dữ thủy thâm
Thống bỗng độc chùy hành dị loại
Túng giao bì hạ huyết lâm lâm.
Sư Vận, tướng Bùi, tâm bà nội
Chẳng kể bùn sâu hay nước sâu
Gậy đau, chảy độc hành khác loại
Cái nào cũng máu nhuộm da trâu.
oOo
6. Đầu tử Đồng Thiền Sư có thầy tăng hỏi: “Con trâu trắng sờ sờ ra đó, như thế nào?” Sư bảo: “Rào rạo.” Thầy tăng lại hỏi: “Nó uống hút cái gì?” Sư bảo: “Ken két.”
Thiền Sư Huệ Giác tụng:
Lộ địa bạch ngưu khởi vấn đoan
Tùy cơ chả chả xì nha hàn
Bất tri ẩm hám thị hà vật
Nghiết nghiết trực giao thương hải càn.
Trâu trắng sờ sờ bày chuyện kháo
Cứ tùy răng lạnh kêu rào rạo
Chẳng biết uống hút cái thứ gì
Ken két làm cho biển khô ráo.
———=oOo=———
Trích “Phật Dạy Chăn Trâu” của Hoà Thượng Thích Tuệ Sỹ.
