HỒ SƠ GIẢI MẬT:
CÔNG ĐIỆN CỦA BỘ NGOẠI GIAO HOA KỲ
GỞI ĐẠI SỨ QUÁN HOA KỲ TẠI VIỆT NAM
NGÀY 3.6.1963
(Cảnh báo Chính phủ Việt Nam: Tránh sai lầm khi xác định những người biểu tình và những người lãnh đạo của họ mặc nhiên là Việt Cộng)
TELEGRAM FROM THE DEPARTMENT OF STATE
TO THE EMBASSY IN VIETNAM
Việt dịch: Cư sĩ Nguyên Giác
[147.] Công điện của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ gửi Đại Sứ Quán Hoa Kỳ tại Việt Nam
Washington, ngày 3 tháng 6 năm 1963, 5:30 chiều.
Đánh giá rất cao các báo cáo từ Đại sứ quán gửi về kịp thời và đầy đủ các công điện ký số 1095, 1096.
Do tình hình rất nghiêm trọng ở Huế và những hệ lụy nghiêm trọng cho tương lai, có vẻ như ở đây Chính phủ Việt Nam cần phải hành động ngay lập tức. Chúng tôi đề nghị Chính phủ Việt Nam nhanh chóng đưa ra thông báo hòa giải, tại Huế, sẵn sàng thảo luận về những bất bình của Phật Giáo. Lý tưởng nhất là thông báo từ ông Diệm và bao gồm tuyên bố ông đích thân đến Huế để nói chuyện với các nhà lãnh đạo Phật Giáo. Đồng thời, nên rút quân đội và thay thế bằng cảnh sát hoặc hiến binh. Có vẻ như không chắc rằng các vị sư trưởng thực sự là Việt Cộng và chúng tôi càng nghi ngờ Quyen (người nổi tiếng ở đây) có thể là Việt Cộng. Chính phủ Việt Nam phải tránh sai lầm khi xác định những người biểu tình và những người lãnh đạo của họ mặc nhiên là Việt Cộng, cả ở nơi công cộng và nơi riêng tư, nếu muốn thành công trong nỗ lực kiểm soát tình hình.
Cảm giác ở đây là Chính phủ Việt Nam phải được thực hiện để nhận ra mức độ không chỉ lợi ích của chính họ trong việc dàn xếp hòa nhã với Phật Tử mà còn cả lợi ích của Hoa Kỳ, và rằng các cách tiếp cận thường xuyên là cách tốt nhất để đạt được điều này. Tuy nhiên, hãy nhận ra rằng chỉ có người có mặt tại chỗ mới có thể theo kịp tình hình diễn biến nhanh chóng và do đó ông [Trueheart] được ủy quyền theo quyết định của mình tìm cách phỏng vấn ngay Diệm hoặc Thuần nếu ông cho là tốt nhất để thúc giục các biện pháp cần thiết bằng những điều kiện mạnh mẽ nhất.
Rusk
(Bộ trưởng Ngoại Giao Hoa Kỳ)
NGUYÊN VĂN ANH NGỮ
147. Telegram From the Department of State to the Embassy in Vietnam
Washington, June 3, 1963, 5:30 p.m.
Appreciate very much prompt and full reports contained urtels 1095, 1096.
Due very serious situation in Hue and grave implications for future, appears here that immediate GVN action required. We would recommend that GVN make quick conciliatory announcement, in Hue, of willingness discuss Buddhist grievances. Ideally announcement should be from Diem and include statement he coming to Hue himself to talk with Buddhist leaders. At same time troops should be withdrawn and replaced with police or gendarmerie. Seems most unlikely that chief bonzes are in fact VC and we even more doubtful Quyen (who well known here) could be VC. GVN must avoid mistake of identifying demonstrators and their leaders as automatically VC, both in public and in private, if it is to succeed in efforts control situation.
Feeling here is that GVN must be made to realize extent not only their own stake in amiable settlement with Buddhists but U.S. stake as well and that frequent approaches best way accomplish this. Realize, however, only man on ground can keep up with fast moving situation and you therefore authorized at your discretion seek immediate interview with Diem or with Thuan as you think best to urge necessary measures in strongest terms.
Rusk
Source: https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1961-63v03/d147
oOo
Kỷ niệm 60 năm Pháp Nạn Phật Giáo Việt Nam (1963-2023)
QUANG MAI sưu lục từ nguồn tài liệu Thư Viện Hoa Sen