Mua đất dựng chùa
Năm 1987, Thượng Tọa Thích Huyền Diệu mua đất xây dựng chùa Việt Nam Phật Quốc tại Bodh Gaya (Bồ Đề Đạo Tràng) tại Bang Bihar, Ấn Độ, nơi Đức Phật khai minh và thành chính quả.
Ngôi chùa với chiếc mái ngói cong vút hình con thuyền, trông như những cánh sen vươn lên, hướng về chánh pháp là đặc điểm không thể nhầm lẫn giữa chùa Việt Nam với nhiều ngôi chùa khác trên đất Phật.
Khắp nơi trong chùa, từ cổng trước, cổng sau, chánh điện, nhà tăng, đi đâu cũng gặp hình tượng Việt Nam với tấm bản đồ nhỏ, màu nâu đậm khắc nổi lên tường. Hiện chùa đã có đại hồng chung nặng 2,5 tấn và trống sấm đường kính 2m. Cả hai đều được làm từ Việt Nam và mang đậm nét đặc thù văn hóa Việt Nam.
Ngoài tòa chánh điện, trong chùa còn có tháp Vạn Phật bảy tầng và đài Quan Âm mô phỏng hình dáng Chùa Một Cột ở Việt Nam nhưng quy mô lớn hơn. Nhiều tảng đá lớn trong chùa được đục khắc các bài thơ cổ thời Lý, Trần.
Các nhu yếu phẩm sinh hoạt trong chùa đều được tự cấp từ những mảnh ruộng gần chùa như lúa, gạo, rau xanh, trái cây… Ngoài ra, Thượng Tọa Thích Huyền Diệu còn sưu tầm, gây giống một vườn cây cảnh gồm các giống cây và hoa từ trong nước mang sang như thiên lý, đào, tre, trúc, lan, sứ…
Thượng Tọa Thích Huyền Diệu tiếp tục xây ngôi chùa tới thứ hai tại Lumbini (Lâm Tỳ Ni), Nepal. Với uy tín của mình, năm 1993, Thượng Tọa đã được Quốc Vương Nepal cho máy bay riêng chở đến Lâm Tỳ Ni, một thánh địa khác của đạo Phật, nơi đản sinh Đức Thích Ca để chọn đất dựng chùa.
Việt Nam Phật Quốc Tự thứ hai này là ngôi chùa quốc tế đầu tiên tại Lâm Tỳ Ni. Hai ngôi chùa Việt Nam này đã góp phần tạo dựng hình ảnh Việt Nam tại quê hương linh thiêng của Phật Giáo thế giới.
Tại Bồ Đề Đạo Tràng, từ ngôi chùa Việt Nam Phật Quốc đầu tiên do Thượng Tọa xây dựng, đến nay đã có bốn ngôi chùa Việt Nam được dựng trên vùng Thánh địa này. Việt Nam Phật Quốc Tự là chỗ trú chân của người Việt khắp thế giới khi hành hương về đất Phật, là nơi nương tựa lúc khó khăn của nhiều du học sinh Việt Nam.
Thượng tọa Thích Huyền Diệu tâm sự, biết bao nhiêu nhọc nhằn khi xây ngôi chùa đầu tiên do thiếu kinh phí, phải đến 6 năm sau nó mới hoàn thành, nên Thượng Tọa không bao giờ nghĩ rằng mình có thể xây được thêm một ngôi chùa nữa.
Vậy mà khi tới Lâm Tỳ Ni, Thượng Tọa lại ao ước có thể xây thêm được một ngôi chùa Việt. Lâm Tỳ Ni với sự khai mở của Thượng Tọa Thích Huyền Diệu đã thành một “Liên Hiệp Quốc Phật Tự” với 19 công trình chùa chiền của nhiều nước đã và đang được xây dựng.
Việt Nam Phật Quốc Tự tọa lạc trên một diện tích rộng giữa cánh đồng bao la, cách Bồ Đề Đạo Tràng khoảng 2km. Khuôn viên rộng rãi và thoáng mát tạo nên một khung cảnh yên tĩnh. Chiều cao chánh điện là 24m, gồm 3 tầng. Tầng trệt là pháp xá, sức chứa cho 50 vị Tăng khách mỗi khi đến chiêm bái Thánh địa. Tầng thứ hai trưng bày những di tích, kinh sách, pháp khí trong và ngoài nước. Tầng thứ ba tôn thờ Đức Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni và chư vị Bồ Tát. Phía sau chánh điện là hậu Tổ, tôn thờ các Thánh tăng, đệ tử Phật và các vị Thánh Tăng Việt Nam qua các triều đại. Đối diện bàn thờ Tổ là bàn thờ chư anh linh đất nước Việt Nam.
Từ chối đề cử giải Nobel Hòa Bình
Thượng Tọa Thích Huyền Diệu, thế danh là Lâm Trung Quốc, tốt nghiệp khoa Thần Học tại Đại Học Sorbornne, Pháp. Sau đó, Thượng Tọa sang Ấn Độ học và tu hành. Xa đất nước đã hơn 40 năm, Thượng Tọa tự nhận vốn tiếng Việt của mình không tốt bằng tiếng Pháp, tiếng Anh; mặc dù vậy, Thượng Tọa rất thích được nói chuyện bằng tiếng Việt.
Với uy tín của mình và ngôi chùa Việt, Thượng Tọa đã được bầu làm Chủ Tịch Liên Đoàn Phật Giáo Quốc Tế Lâm Tỳ Ni. Kể từ sau vụ thảm sát hoàng cung năm 2002 tại Nepal, đất nước này lâm vào nội chiến triền miên. Năm 2005, Thượng Tọa Thích Huyền Diệu đã gởi thư cho nhà vua cùng ban lãnh đạo các đảng phái chính trị đề nghị kiến lập hòa bình cho khu vực Lumbini nói riêng và đất nước Nepal nói chung. Lá thư tâm huyết của Thầy đã có một tiếng vang trong dư luận và một lần nữa hình ảnh Việt Nam được đề cao trong giới Phật Giáo quốc tế.
Từng được Nepal đề cử giải Nobel Hòa Bình, nhưng Thượng Tọa Thích Huyền Diệu từ chối. Thượng Tọa bảo, Thượng Tọa thích an bình để có thể làm được nhiều việc hữu ích khác.
Một Phật Tử đã nhận xét: “Thầy Huyền Diệu là một con người kỳ diệu, dám nghĩ dám làm những chuyện to lớn và hữu ích, mang lại niềm vinh dự lớn lao cho Phật Giáo, cho dân tộc Việt Nam, chỗ nào trong khuôn viên của chùa cũng có hình đất nước và tất cả các vật dụng, pháp khí đều mang biểu tượng văn hóa Việt Nam nhằm giới thiệu cho bạn bè Phật Giáo và thế giới”.
LAN ANH